1.042 lượt xem
Thị trường luôn thay đổi, đối thủ cạnh tranh xuất hiện liên tục, người tiêu dùng ngày càng khó tính. Trong bối cảnh đó, nghiên cứu thị trường không còn là lựa chọn, mà là yếu tố “sống còn” giúp doanh nghiệp phát triển bền vững.
Nhưng làm thế nào để xây dựng quy trình nghiên cứu thị trường bài bản, tối ưu chi phí và dễ áp dụng, đặc biệt cho các doanh nghiệp vừa và nhỏ, startup hoặc các marketer mới vào nghề? Cùng YouNet Media khám phá 5 bước xây dựng quy trình nghiên cứu thị trường hiệu quả, dễ ứng dụng và cực kỳ thực tiễn
Hiểu đúng về nghiên cứu thị trường: Nền tảng của mọi quyết định
Nghiên cứu thị trường là quá trình thu thập, phân tích, giải thích thông tin về một thị trường, sản phẩm hoặc dịch vụ, đối thủ cạnh tranh và khách hàng tiềm năng.
Tại sao doanh nghiệp cần nghiên cứu thị trường?
- Hiểu đúng nhu cầu khách hàng
- Định vị sản phẩm/dịch vụ phù hợp
- Dự báo xu hướng, hạn chế rủi ro
- Đưa ra quyết định marketing sáng suốt
Việc xây dựng quy trình nghiên cứu chuẩn giúp doanh nghiệp tiết kiệm chi phí, tối ưu nguồn lực và nâng cao hiệu quả kinh doanh.
5 Bước xây dựng quy trình nghiên cứu thị trường
Bước 1: Xác định mục tiêu nghiên cứu
- Câu hỏi quan trọng: Bạn muốn biết điều gì? (Khách hàng thích gì? Đối thủ mạnh/yếu ở đâu? Thị trường đang có xu hướng gì?)
- Xác định rõ mục tiêu là kim chỉ nam giúp bạn chọn đúng phương pháp, thu thập đúng dữ liệu, tiết kiệm thời gian & chi phí.
Ví dụ: Một công ty mỹ phẩm muốn tìm hiểu vì sao doanh số sản phẩm A giảm suốt 2 quý.
Bước 2: Thiết kế & lựa chọn phương pháp nghiên cứu
- Nghiên cứu định tính (phỏng vấn sâu, thảo luận nhóm): Đào sâu insight, phát hiện động cơ mua hàng, cảm nhận thương hiệu.
- Nghiên cứu định lượng (khảo sát, bảng hỏi online/offline): Đo lường mức độ, tỷ lệ, thống kê hành vi…
Tips:
- Có thể kết hợp cả hai để vừa sâu vừa rộng.
- Lựa chọn phương pháp phù hợp với nguồn lực, ngân sách.
Bước 3: Thu thập dữ liệu
- Kênh thu thập: Trực tuyến (Google Forms, Facebook Poll, email khảo sát), trực tiếp (phỏng vấn, bảng hỏi giấy), qua điện thoại…
- Lưu ý: Đảm bảo đối tượng khảo sát phù hợp với mục tiêu nghiên cứu.
Ví dụ: Sử dụng Zalo Survey để tiếp cận khách hàng nội địa, hoặc Linkedin Survey để khảo sát doanh nghiệp B2B.
Bước 4: Phân tích dữ liệu và rút ra insight
- Sử dụng các công cụ (Excel, SPSS, Google Data Studio) để xử lý dữ liệu, tìm ra các xu hướng, mẫu số chung, điểm khác biệt.
- Insight: Không chỉ là “con số”, mà là câu chuyện ẩn sau dữ liệu.
Ví dụ: 75% khách hàng ngừng mua vì giá cao hơn đối thủ – insight này giúp doanh nghiệp điều chỉnh chính sách giá.
Bước 5: Trình bày kết quả & đề xuất hành động
- Trình bày khoa học, dễ hiểu: Biểu đồ, infographic, slide tóm tắt.
- Đề xuất hành động: Mở rộng tệp khách hàng, cải tiến sản phẩm, tối ưu giá bán, điều chỉnh kênh truyền thông…
Tips: Chỉ đề xuất giải pháp dựa trên số liệu thực tế, tránh cảm tính!
Xem thêm: Ứng dụng nghiên cứu thị trường: 5 cách khai thác hiệu quả cho thương hiệu
Case Study: Chuỗi trà sữa Phê La – Mùa hè 2024
Bối cảnh & Mục tiêu
- Giai đoạn: Tháng 6 – Tháng 8/2024
- Mục tiêu: Tăng độ nhận diện và tương tác trên MXH, tạo dấu ấn khác biệt trong mùa hè.
- Kênh: Dữ liệu từ nền tảng SocialHeat – YouNet Media.
Triển khai (phân tích theo 3C: Customer – Competitor – Company)
1. Competitor (Đối thủ)
- Làn sóng MXH trong mùa hè tăng 40% so với trước đó.
- Chuỗi trà sữa Gong Cha tăng thảo luận 30%; nhưng Phê La nổi bật nhất khi tăng 70% lượng thảo luận trong 3 tháng.
2. Company (Thương hiệu Phê La)
- Cao điểm thảo luận vào tháng 6 (~12.500 lượt) và tháng 8 (~11.980 lượt).
- Sáng kiến ấn tượng: “Cà phê 4 giờ sáng” tại chi nhánh Tông Đản (Hà Nội) – chỉ trong 9 ngày ra mắt đã tạo hơn 4.000 thảo luận, chiếm ~30% tổng lượng thảo luận 3 tháng.
3. Customer (Khách hàng)
- Chủ yếu là nhóm 25–34 tuổi, ưa thích trà sữa và cà phê, phần lớn sinh sống tại Hà Nội (46,8%) và TP.HCM (16,3%).
- Họ quan tâm đến vị đậm đà nhưng có mối lo là “mất ngủ”.
Phân tích & Hành động
Insight chính:
- Trend độc đáo như “cà phê 4 giờ sáng” đã kích thích lượng thảo luận lớn.
- Đối tượng là người trẻ 25–34, nhạy cảm với brand có concept mới, dễ chia sẻ.
- Kết quả chứng tỏ: concept + thời điểm + địa điểm là chìa khóa.
Hành động đề xuất:
- Xây dựng concept độc đáo liên quan đến target (ở case này là tận dụng trend thời gian đặc biệt).
- Đẩy thông điệp mạnh vào MXH trước – trong – sau sự kiện, dùng bằng chứng xã hội như dòng người xếp hàng, review lan truyền.
- Tăng cường PR & KOLs: tận dụng influencer và hot trends để kích hoạt vòng lan tỏa.
- Chọn thời điểm – địa điểm thật “chill” để tạo trải nghiệm thực tế, sau đó đưa lên online.
Bước quy trình ví dụ | Case study Phê La |
Nghiên cứu tệp & thói quen | Nghiên lượng (SocialHeat) + phân tích demographics |
Khảo sát định lượng và phỏng vấn | Social listening (lượng thảo luận, trend phản hồi tự nhiên) |
Thu thập số liệu phản hồi | 12.5K diễn đàn, 70% tăng thảo luận, 4K cho concept |
Phân tích, xây insight | Thành công nhờ concept – địa điểm – thời điểm |
Đề xuất chiến dịch | Triển khai concept + KOL + PR + UX thực tế |
Gợi ý áp dụng cho startup đồ uống của bạn
- Thử concept tương tác đặc biệt: ví dụ “juice chill midnight” nếu ra mắt ở quán tiện lợi.
- Kết hợp người nổi tiếng/fitter influencer để tạo sức hút ban đầu.
- Social listening trước – trong – sau để đo reaction, từ đó tối ưu thông điệp/ngày giờ/event.
- Đo lường bằng số liệu rõ: lượng thảo luận online, check‑in, user‑generated content, review
Kết quả:
Sau 3 tháng triển khai đúng insight, doanh số tăng 30%, sản phẩm mới nhanh chóng chiếm lĩnh phân khúc “nước ép healthy”!
Tips nâng cao hiệu quả nghiên cứu thị trường cho doanh nghiệp nhỏ
- Tận dụng công cụ miễn phí: Google Trends, Social Listening (Buzzmetrics, Reputa), khảo sát online (SurveyMonkey, Google Forms) để tiết kiệm chi phí.
- Thường xuyên cập nhật quy trình nghiên cứu: Thị trường thay đổi liên tục, hãy linh hoạt điều chỉnh quy trình để phù hợp thực tế.
- Kết hợp nghiên cứu thị trường với marketing automation: Tích hợp CRM, Email Marketing giúp cá nhân hóa trải nghiệm và đánh giá hiệu quả nghiên cứu nhanh chóng.
- Học hỏi từ đối thủ: Đôi khi, phân tích hoạt động marketing của đối thủ lại là “mỏ vàng” insight cho chính bạn!
FAQ: Những câu hỏi thường gặp về quy trình nghiên cứu thị trường
- Quy trình nghiên cứu thị trường nên làm bao lâu/lần?
→ Tối thiểu 1 lần/năm, hoặc mỗi khi ra mắt sản phẩm mới, mở rộng thị trường. - Doanh nghiệp nhỏ có cần nghiên cứu thị trường không?
→ Càng nhỏ càng cần, bởi nguồn lực hạn chế thì nghiên cứu thị trường càng giúp tránh “đi sai hướng”. - Có nên thuê đơn vị ngoài để xây dựng quy trình nghiên cứu thị trường?
→ Nếu bạn thiếu chuyên môn, nên kết hợp thuê ngoài & tự triển khai một số bước cơ bản để tiết kiệm chi phí và học hỏi kinh nghiệm.
Nghiên cứu thị trường không phải là phép màu, mà là bản đồ giúp bạn đi đúng hướng. Dù là startup hay tập đoàn lớn, xây dựng quy trình nghiên cứu thị trường bài bản chính là “chìa khóa vàng” để mở ra cánh cửa thành công dài lâu. Hãy bắt đầu từ những bước nhỏ, áp dụng linh hoạt và không ngừng cập nhật – vì thị trường luôn vận động và khách hàng luôn thay đổi.